درز انبساط چیست؟
همه ما میدانیم که بتنها از مهمترین اجزای به کار رفته در انواع سازهها هستند که بسیار سخت بوده و انعطافپذیری پایینی دارند. از این رو برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب به سازه به دلیل حرکات بتن ناشی شده از تغییرات حرارتی و رطوبتی، از درزهای انبساط استفاده میشود. به کارگیری درزهای انبساط در واقع از تشکیل ترکها در مقیاسهای مختلف جلوگیری میکند.
درزهای انبساط استرس و تنش ناشی از انبساط حرارتی را در خود جذب و امکان حرکت میان دو جزء بتنی سازه را فراهم میکنند. فاکتورهایی مانند نوع مصالح ساختمانی، محتوای نسبت آب به سیمان، بازه حرارتی، رطوبت و سن بتن، همگی مستعد بودن بتن در برابر انبساط را تحت تأثیر قرار میدهند.به عنوان مثال یک سازه بتنی ۳۰ متری را در نظر بگیرید. این سازه بتنی در درجه حرارتهای ۳۸ درجه سانتیگراد به مقدار ۱۷ میلیمتر دچار انبساط یا افزایش طول میشود. اگر چه این مقدار بسیار ناچیز به نظر میرسد اما در ساختمانها یا موقعیتهایی که تلورانس بسیار پایین است، این مقدار کم نیز میتواند آسیبهای جدی به سازه وارد کند. عدم استفاده از درزها میان دالهای بتنی موجب وارد آمدن فشار از سوی دالها به یکدیگر و در نهایت نیز گسیختگی و فروریختگی سازه میشود.
اینکه این درزها از چه ماده و مصالحی ساخته میشوند به مقدار حرکت پیشبینی شده بستگی دارد. برخی از درزهای انبساطی تنها یک شکاف و فاصله ساده هستند که با استفاده از مواد الاستیک که توانایی تغییر شکل دارند پر شده است. برخی دیگر از درزهای انبساطی نیز مکانیکی هستند که به منظور کنترل حرکات بسیار بزرگتر مورد استفاده قرار میگیرند.
درزهای انبساط در بخشهای مختلفی از سازههای بتنی از جمله فونداسیون، دیوارهها، سقفها و دالها مورد استفاده قرار میگیرند. این درزها را باید با دقت هرچه تمامتر طراحی، موقعیتیابی و نصب کرد.